Kur Değerleme

Kur, yabancı döviz para birimlerinin ulusal para cinsinden değeridir. Şirketlerimizde yabancı para cinsinden menkul kıymet, demirbaş satın aldığımızda veyahut çeşitli vadeli ödenekler alıp verdiğimizde, belge tarihi ile işlem tarihi arasında kur farkı oluşabilir. Kur farkı, ulusal para birimimizin değeri yabancı para birimleri karşısında artması veya azalmasıdır. Bu tür işlemler sonucu oluşan kur farkları gelir ve gider hesaplarına yansıtılmalıdır.

Vergi Usul Kanunu 258. Maddesine göre değerleme, vergi matrahlarının hesaplanmasıyla ilgili iktisadi kıymetlerin takdir ve tespitidir. VUK’a  göre, her geçici vergi döneminin sonunda kur değerleme işleminin yapılması zorunludur. Değerleme işlemi yapılırken işlemler aynı dönem içerisinde kapanıyorsa tüm kur farkı o dönem içerisinde tahakkuk ettirilir. Ancak yapılan işlem ile işlemin kapatılma tarihi vergi dönemi açısından farklı ise oluşan kur farkı ilgili olduğu dönemde tahakkuk ettirilir.

Workcube üzerinde kur değerleme işlemi yapabilmeniz için öncelikle,

Yol: Ayarlar > BPM>İşlem Kategorileri sayfa yolu ile kur değerleme işlemlerini tanımlarını tamamlamalısınız.

Kur Değerleme işlemleri için 

1. Alacak Kur Değerleme Dekontu,
2. Borç Kur Değerleme Dekontu,
3. Banka Kur Değerleme İşlemi,
4. Kasa Kur Değerleme İşlemi, tanımlamaları yapılmalıdır.

Kur Değerleme Ekranı, Muhasebeleştirilmesi ve İşleyiş Mantığı

Kasa ve Bankamızda bulunun  yabancı para Merkez Bankası efektif  kurla değerlenir ve farklar 646 Kambiyo Karları / 656 Kambiyo Zararları hesabında muhasebeleştirilir.

Kur değerlemesi yaptığımız işlem tarihinde + kur farkı verirsek ilgili işlem dövizi kasamıza borç, kambiyo karları hesabımıza alacak kayıtları atacaktır.

Örneğin 01/08/2020 tarihinde 1000 USD değerinde döviz bulunuyor.(Kur:6,96)

27/08/2020 tarihinde kasamdaki yabancı parayı 7,35 USD kurundan değerleme işlemi yapılırsa 7.359,10 - 6.960,20 = 398,90 TL'lik kur farkı 646 Kambiyo Karı hesabına kayıt atacaktır.

1. İşlem Tarihi: Değerlemeyi yapacağınız işlem tarihini seçtiğiniz alandır.
2. işlem tarihini seçtiğiniz tarihe göre kur bilgileri otomatik olarak çekilir ve kur farkı değerlemesi otomatik olarak yapılır.
3. Borç veya Alacağın oluştuğu tarih ile işlem tarihini seçerek kur değerlemesi yaptığınız tarih arasındaki kur farkını gösteren alandır.

Dikkat:

Kurun artması veya azalması İşlem dövizinin alacak ve borç tutarını değiştirmez. Kur Değerlemesi Sistem Dövizi üzerinden yapılır.

Kaydet butonuna tıklayıp kaydettiğinizde Kasa İşlemleri sayfasında yeni bir kayıt oluşturur ve kur farkının durumuna göre Kambiyo Karları/Zararları hesabına kayıt atar.

Kasa Kur Değerleme ve Banka Kur Değerleme işlemleri doğrudan muhasebe kayıtlarında işlem görür.

Tip: Kasa ve Banka Kur Değerleme Ekranlarında Açıklama alanına hangi kurdan değerleme işlemi yapıldığının bilgilerinin girilmesi kayıtlarınızın takibini kolaylaştıracaktır.

Muhasebe Kaydı

27.08.2020 tarihinde yapılan değerleme işlemi sonucu değerleme değeri kadar tutar kasadan borç, oluşan kur karı ise 646 Kambiyo Karları hesabına alacak olarak kayıt atılır.

Cari Kur Değerleme İşlemleri

Cari hesapların borç/alacak dengesi ilgili cari hesabın bakiyesini verir.(Borç-Alacak=Bakiye).Herhangi bir cari hesap ile yabancı para birimi üzerinden parasal işlem yaptığımızda oluşacak kur farkını değerleme yaparak TL bakiyesini güncelleriz.

Örneğin, X firması 01/08/2020 tarihinde Z firmasına KDV Dahil 10.000$ fatura kesmiş ve karşılığında Z firmasından 15/08/2020 tarihinde 10.000$ ödeme almıştır. Bu durumda;

Kur değerleme işlemi sonucu Z firmasının cari extresinde 1500 TL'lik Borç artışı meydana gelir ve bakiyesi güncellenir.

Bu durumda X firmasının Z firmasına 1500 TL değerinde bir kur farkı faturası kesmesi gerekmektedir. Oluşan farkı için dekont ekleyebilir, aynı zamanda kur farkı faturası kesebilirsiniz.

Dikkat: Kur farkı faturasını, kur değerleme işleminden sonra TL hesabında fazlalık veren taraf keser. Bu örnekte Satıcı X firmasının kestiği fatura tutarından fazla bir ödeme aldığı için KDV dahil kur farkı faturası kesmek zorunluluğu doğmuştur.

Tip: Dönem sonu vergi hesaplamalarında kur farkı faturası kesmeye gerek yoktur. Kur farkı faturası bir düzeltme işlemidir. İlgili fatura ile ilgili ödenecek vergilerin(KDV ve Gelir Vergisi) doğru tahakkuku için kesilir. Dönem sonu kur değerlemesinde çıkan farklar + ise kur farkı gelir hesaplarına, - ise kur farkı gider hesaplarına kaydedilir.