Tahakkuk İşlemleri

Tahakkuk etmek, gerçekleşmek anlamına gelmektedir. Tahakkuk bir ürün veya hizmetin sağlanacağına dair resmi bir yükümlülüktür. Mücbir bir sebepten ötürü bu yükümlülük yerine getirilemezse finansal kayıplar yaşanmaması adına tahakkuk işlemi gerçekleştirilir.

Yol: ERP > Finans - Muhasebe > Bütçe > Tahakkuk İşlemleri

Dikkat: Tahakkuk işlemlerini gerçekleştirebilmek için işlem kategorisi, süreçler ve "Bütçe Kalemleri", "Bütçe Kategorileri" ve "Bütçe Senaryo Tanımları" gibi parametrelerinin tanımlamaları yapılmalıdır.

Özellikle tahakkuk işlem kategorisi detayında "Gelecek Ay ve Yıllara Ait İşlemleri Tahakkuklaştır" ve "Tahakkuk İşlemine Göre Bütçe Planı Kaydı At" seçim kutuları işaretlenmelidir.

Tahakkuk Planlama

Yol: ERP > Finans - Muhasebe > Bütçe > Tahakkuk Planlama

Tahakkuk işlemini gerçekleştirebilmek için yapılabilecek öncül işlemlerden biri Tahakkuk Planlama işlemidir. Planlama bir niyeti gösterir, sonrasında yükümlülük kabul edileceği zaman tahakkuk edilir.

 Eğer bir planlama fişi kesilmişse bu diğer fişler arasından belge no, cari hesap, kaydeden ve işlem tarihlerine göre listelenebilir. 

Tip: Tahakkuk işlemini gerçekleştirmek için bu işlemin öncülü olan planlama fişleri anlaşılmalıdır. Bunun için "Bütçe Planlama Fişleri" başlıklı yazı okunabilir.

Bir tahakkuk planlama yapalım. Aşağıdaki görselde kayıt atanırken girilebilecek detaylara yer verilmiştir.

1. İşlem Tipi: İşlem tipi olarak tahakkuk fişi seçimi yapılır. Burada en önemli nokta işlem kategorisinin doğru tanımlanmış olmasıdır. Eğer tanımlamalar yanlışsa arka planda çalışacak işlemlerde hatalar olur.
2. Cari Hesap: Sistem üzerinde kayıtlı olan carilerden seçim yapılır.
3. Başlama Tarihi: Tahakkuk planlamasının başlama tarihi girilir.
4. Bitiş Tarihi: Tahakkuk planlamasının bitiş tarihi girilir.
5. Toplam Tutar: Toplam planlanan tahakkuk tutarı girilir.
6. Ödeme Yöntemi: Sistem üzerinde tanımlanmış ödeme yöntemlerinden seçim yapılır.
7. Belge No: Bu planlama için bir belge numarası girilir.
8. Proje: Eğer bu tahakkuk planlama bir projeyle ilişkiliyse bunun seçimi yapılmalıdır.
9. Fiziki Varlık: Eğer herhangi bir fiziki varlıkla ilgili tahakkuk planlama yapılıyorsa bu varlık buradan seçilir.
10. Açıklama: Eğer bu işlem hakkında bir açıklama/görüş varsa bu belirtilir.
11. Vade / Tarih: Planlamanın sona ereceği gün seçilir böylece vade gün cinsinden gözükür.
12. Masraf Merkezi: Masraf merkezi seçimi yapılabilir.
13. Gelecek Aylara/Yıllara Ait Gider Kalemleri: Bu tahakkuk planlamanın gelecek aylarda veya yıllarda hangi gider kalemiyle ilişkili olacağı seçilir.
    
14. Aktarılacak Muhasebe Kodu: Buradaki alan proje seçimiyle birlikte çalışır. Ekran üzerinde bir proje seçtiğimizi farz edelim, "Projenin Gider Muhasebe Kodu" seçim kutusu işaretlendiğinde projeyle ilişkili gider muhasebe kodu buraya otomatik olarak gelecektir.
15. Tahakkuk Satırı Oluştur: Detaylar verildikten sonra bu butona tıklanır ve taksit sayısına göre tahakkuk tarihleri otomatik olarak satırlara gelir. Günlük vade miktarına göre toplam tutar baz alınarak satırda aylık tutar belirir.

Tahakkuk İşlemi

Tahakkuk bir ürün veya hizmetin sağlanacağına dair resmi bir yükümlülüktür. Örneğin; 12 aylık bir hizmetin ücreti peşin olarak alınır ve fatura kesilirse vergisi bugünden itibaren ödenir. Tahakkuk yapıldığı zaman bu hizmetle ilgili taahhüt resmi olarak sağlanmış olur. Karşı tarafa 12 ay boyunca bu hizmetin verilmesi için hizmet sağlayıcı yükümlüdür.

Tahakkuk işlemi sayfasında yapılabilecek tahakkuk işlemlerini dökmek için burada işlem tipi, muhasebe kodu, masraf/gelir merkezi, bütçe kalemi, işlem tarihi, para birimi seçimlerine göre filtreleme yapılabilir.

Yapılabilecek ve yapılmış tahakkuk işlemleri yapılan filtrelemelere göre gelir. Kırmızı renkle belirtilen kayıtlarla ilgili bir tahakkuk işlemi yapılmamıştır. İşlem yapılacak kayıtlar seçilir ve "Kaydet" Butonuna tıklanır.

Tahakkuk işlemi basket alanına seçimler otomatik olarak gelir. Seçimin bir alt satırında boş bir satır gelir. Masraf/Gelir merkezi, Bütçe Kalemi seçimleri yapılır ve gelir/gider miktarları girilir. Tahakkuk işleminde gelirler ve giderler alt satırla yer değiştirir ve aradaki fark ortaya konur. Bir masraf/gelir merkezinin geliri diğerinin gideri olur.

Tahakkuk işlemleri sayfasında bazı detaylar vardır.

1. İşlem Tipi: İşlem tipi seçimi yapılır.
2. Süreç: Yetkiye göre bu işlemle ilgili süreç seçimi yapılır. Örneğin: Eğer bu tahakkuk işlemini onaylatacağınız bir üst birim varsa bu aşama seçilir ve süreç tanımlamasında belirtilmişse üst birim bu işlemle ilgili bilgilendirilir ve sonraki aşamalara devam edilebilir.
3. İlişkili Bütçe: Tahakkuk işlemiyle ilgili ilişkili bütçe seçimi yapılır.
4. Belge No: Kayıtların düzgün tutulması için bu alana anlamlı bir belge numarası girilmelidir.
5. Kayıt Tarihi: Kayıt tarihi girilir.
6. Planlayan: Planlayan kişi seçilir.
7. Senaryoda Gözüksün: Bütçe senaryosunda bu işlemin gözükmesi isteniyorsa bu seçim kutusu seçilir.
8. Üst Menü: Bu alandan bu işlemle ilgili belgeler dijital varlıklardan eklenebilir. Mahsup fişi görüntülenebilir, istenirse bu işlem yazdırılabilir ve aynı zamanda işlem kopyalanıp yeni bir kayıt oluşturulabilir.
9. Belge Tipi: Sistem üzerinde yapılmış parametrik tanımlamalara göre belge tipleri seçilebilir. Çek, fatura vb. gibi.
10. Ödeme Şekli: Bu tahakkuk işleminin ödeme şeklinin nasıl olacağı belirtilir. Kredi kartı, nakit, senet ve vb.
    
11. Basket Alanı: Bu alanda tahakkuk işleminin hangi masraf/gelir merkezlerini ilgilendirdiği seçilmelidir. Tahakkuk fişiyle ilgili gelir ve gider miktarları girildikten sonra işlem yapılabilir. Dikkat: Tahakkuk fişi için gelir ve gider değerleri aynı girilemez.