Değerleme ve Reeskont

Vergi Usul Kanununa göre her geçici vergi döneminin sonunda kur değerleme işleminin yapılması zorunludur. Dövizli işlemlerde işlem tarihi ile ödeme veya tahsilâtın yapıldığı tarih arasında kur değişiklikleri varsa ortaya bir kur farkı çıkacaktır. Bu kur farkının gelir veya gider hesaplarına yansıtılması gerekmektedir. Değerleme işlemi yapılırken yapılan işlemler aynı dönem içinde kapanıyorsa tüm kur farkı o dönem içerisinde tahakkuk ettirilir. Ancak yapılan işlem ile kapatılma dönemi farklı ise her bir dönemde oluşan kur farkı ilgili olduğu dönemde tahakkuk ettirilmelidir.

Konuyu bir örnekle anlatacak olursak;

12 Nisan 2016 tarihinde 10.000 USD’ lik satış yaptığımızı düşünelim. Bu tarihte 1 USD = 2,80 TL’dir. Söz konusu faturanın vadesi 15 gündür ve vade sonunda 10.000 USD ödeme alındığında kur 1 USD = 3 TL olduğundan kur farkı meydana gelecektir. 2.000 TL kur farkı geliridir ve bu da kambiyo karları muhasebe hesabına yansıtılmaktadır. Yapılan işlemlerin muhasebe hareketleri aşağıdaki gibi olacaktır.

Vergi Usul Kanununa göre banka ve sigorta şirketlerinin reeskonta tabi tutulması gerekmektedir. Bunun dışında kalan işletmelerde ise herhangi bir zorunluluk bulunmamaktadır. Dönem sonu itibariyle vadesi henüz gelmemiş senetli alacakların ve senetli borçların üzerindeki yazılı değerin gerçek değere dönüştürülmesi işlemine reeskont denir. Reeskont oranı senet üzerinde belirlenebilir. Bu oran belirtilmemişse değerleme gününde geçerli Merkez Bankası reeskont oranı geçerli olur.

Reeskont tutarı nasıl hesaplanır?

Reeskont Tutarı = [Nominal Değer * Faiz Oranı * Gün Sayısı] / [36.000 + (Faiz Oranı * Gün sayısı)]

Konuyu bir örnekle anlatacak olursak;

31 Aralık 2016 tarihinde portföyümüzde 11 Mart 2017 vadeli 50.000 TL nominal değerli, %20 faiz onaylı bir alacak senedi bulunmaktadır. 2016 dönem sonunda yapılacak işlemler aşağıdaki gibidir.

Reeskont Tutarı          = [50.000 * 20 * 70] / [36.000 + (20*70)]

                                   = 1.871,65 TL

İpucu
W3 reeskont işlemlerinde; alacak senet ya da çeklerinde reeskont muhasebe kodu alanına girilen muhasebe koduna alacak yazılır. Borç senet ya da çeklerinde de ilgili hesaba borç yazılacaktır.

Dikkat
Dönem sonunda hesaplanan reeskont tutarı gider ise dönem başında gelir olarak ilgili hesaba yansıtılmalı, gelir ise yine dönem başında gider olarak ilgili hesaba yansıtılmalıdır.  Reeskont işlemleri tüm alacak ve tüm borç senetlerine yapılmalıdır.